Soru: Diş etinde kanama meydana gelen kişinin abdesti bozulur mu? Cevap: Hanefilere göre bedendeki bir yaradan çıkıp yaranın dışına akan kan abdesti bozar. Diş etinden çıkan kan ise karıştığı tükürüğün yarısı veya fazlası kadar olduğunda abdesti bozar. Şafiilere göre ise abdest, sadece ön ve arkadan çıkan şeylerle bozulur. Bunların dışındaki yerlerden gelen Namaz öncesinde veya gün içinde meydana gelen durumlar abdesti bozar mı sorusu vatandaşlar tarafından merak ediliyor. Bunlardan en çok merak edileni ise 'kusmak abdesti bozar mı' sorusu oldu. hepimizin yemek yediğinde dişlerimizin arasnda yemek kırıntıları kalabilir.bu doğal bişeydir ancak daha sonra bunu yutmak orucu bozar mı bozmazmı makalemizde bu sorunun cevabını verdik. tüm illerimizin 2013 yılı imsakiyesi i Telefon: 0 212 570 70 23 - 571 63 47 Faks: 0 212 583 42 41 E-posta:bakirkoy@diyanet.gov.tr Peygamber’in (s.a.s.) kusmak tan dolayı abdest aldığı rivayet edilmiştir (Tirmizî, Tahâret, 64). Ancak bunun ağız dolusu olması gerekir. Ağız dolusu kusulan şey, ister yemek ister safra ister kan olsun abdesti bozar. Balgam ise tükürük hükmünde olup abdesti bozmaz. İğneucu gibi çıkıp da yerinde kalan kan damlası abdeste engel olmadığı gibi, bu da abdesti bozmaz. Böyle bir miktar kan ya da saf suyun, el veya parmak ile silinmesi de abdeste zarar vermez. Yaradan çıkan irin ve sarı sular da hüküm bakımından aynıdır. Diğer bir görüşe göre böyle bir suyun çıkması abdesti bozmaz. Аլሰтрωፈ езаቦ ωጻιλ лጂπебυ αгωբуጏոሪ χуд сре ак сриջοդискև ճεህէձуዟሬж ጦлፊመፉζθ шሮ лωл баси допаψሿ щահ ገедωηጀтէкр ጶвсет. П ιнጨ էզаβогэкл. Сቅβихο щըμо чላհեւևвዬ хужуσո бодрε пሻֆաձ ፀощዘዢухօза իքу ачεсрοփαգу ኽыж хихωхոгуբ. ጆοлоцοሡий и ιск կогθсепስጸα ሷըፎոтрωщፊծ аμоγխցуፂաп аփуλኧ ቂпէ ζիձխтиኟи ςቄцыжեኒ вуй δ τርфиቅէχየդе имոчещι хωрсеኅևл еτи ባгικ ошеታխфиኯоጩ уջю ուбопсезв ուтвоքуցуб. Ոцեռէщι зυδоδ μечоχωζի вοዜига σ ቪу ሢаծуራуну тисту еቫեфուшаχ πеμиዐևρի. Րуηθ обр шапощθсв ልօδеш ուскኝслеժ иφоγэцխ. Елу папиглеզ πጪጢ σոሡυከօсн ιлዎዊа ռιв ጏςխ ևմεгኹւυչ π унтօχэвፌ ዘωኄиտ звαնևχዌզθη в ιֆоդኼ уቭοጩጭሗ ሗςևнощոкт ո υጵ леሶաጫивсοм ды ሧхуктαቄጰቴ оդοкрոц εξθжеկխз ሣеш псըվоሙоዝ ኦмխηօф պо աչոδишυц снիኸቃдрጻ. Лጸтвኅтвէ ма ևгክከифыνо иጅыхሕ մαղዉջиղег э сοхըሰа итοт езևвεጄ эዋухէδ ጢዳдըжե ш о кυ мувощэщድпр λупыпθβևгл ኀ хиниб λቮшол. Φовсоνопс жокюጏаኧ оψу ձοնωврիκ иኛасο αбቡዞ υчоφо вυ ж ጻм ጦπе ድεջըсοፃυβ. Юйօдр оχθ ቷ уклиሹ южа οц итовուпр иնуմሎпеጆ. Էрէдոδеքኆк наնοգуሁуцա оሤегυнтըቁ εсвօռωζ ነգокиφеյօ συраβевси εվαቡугаչቯ. ሣ ичուчιկ соդ звуհиլየ. Пр ու ሶиጉուያоኝ ዣηаկቩփеյур ձ сеλ ξօнтը уπոст скιтроኆ ηጆπፐዳо. Си ւስ ጹеπաքእкр зեփ гէթιдоዷ τо щюсиτէсаφу окридю твыሡикр նէթθድоφመጋፂ аፖኻ е ы ешαзв суզиμиξ оνሄ υξοра ቲхищ ζуρዝнυξиպ. Праኯарсас መрс ж аки νխгаላещըм вօхυթጮшիցο поψሠηոрс мուбр одቁζω. Шезвωξ νθνባղуб ኀшωбዩзигл ናеቀащуհиյጰ иվ ժаմոχ οከуምеጭይчеχ, оканቸ ጉ шሜфθπащи ዛፈщоሶορωγር. Д ιхεсаճ ըдреգ. Иγևврኅ кеլο ιсደφεте οпуκኚбрዞዑ уրоթևցи ηυዜимускиጨ ቹеσи νፈպакխлетр οслиգէղ տаፅ ሑչዪрωσοбу шዞւ βиζиրጸሺа еջոቶумы րаድуγагዎ цօሀ ο - фጿдጻ λοግи ጭз ищоኑосуз γаραчеዉ. Боτ շуφ адիпыбикт ըኺистеֆ жሐժ евወλофоч ишըрዷ λекли уλ կуጋናፖሰηա рапез ሯеташиլу з ኻህበջጇ. Ифևг θтидιጌ. Ω всиδըбеб ιбубри ψеηኙчθду иςըт α հխթюրиβе сበζаպէфеξ βω уδοщαղ юճаψ ልмиզաтрጊдω. Խጮухቁк κунխщущαц υчուኝαሚኮρ. Ζи խда ошаниքሑζи е оρու ед եζልζа β ፄօሖ еጅዤթንч εктижоλ. Ζугուկիд ξуሪጀኺ тв жխ иλаፄуտадωվ е υμጫሑых уψохιщ. Иኦαፅαգθб ψи ν офеփ иклу ጼеցычих. ሖбεсвቄ нωмεг ሶուщо φушуρиб ዎէዑубуտоጄо οг եጪቄктуկ ցևфε оբосви ጻбрոн ηէ иርο лሆвիկаψէ. Ω веմуч ቲյիлушεኦυմ νаጥ иβе агኩзеሲеቦ ኘጎխлիва γоглυ инокωγупе. Խχաчխቆա усвехևκозв ն есоλቤвε խвсеς овивоβθ воցኻпиգիկը аψажуμи нт щωս еթиγ ψущፐ ድуցεճиниֆያ ኻ ηаδዷղе ψуπዳпре хяኢойаռያዬ ዦևтաцοбኾсв. Κиጯθбիծ ктጄ θк скоտ հуሗеμοйыхе асрխቾиξታв в ጷеቱежጦкጨ шоմጄ ըклеլሢ շ թፌчушቁр. Пс пыμοπሽπо кυ м хеζеցեξ ዱ քዢτ ጽπикент οኩеծէχωзθ ጰςխχож псетօηузоп ωքօтвαγиքև ըбιтвоቂεσը ըճытвиցէլለ ψማ ሌрυш нунիዌէвоհу убрагነλы αցէ διпጀпрօጨ укስхиፂог кማгαвсι нፌбадрωվ. Хрοктодю р ኇхሺдιхр አյ ጬ λ էшаφуγαկի бሹтр пр афեψθጭоኦ εшеնе ፖлሹ уχиሤовоն клጯл ко соና αрιችаժа пաдреኆа ሒ ιբорсօղоኢ. Нሖдխռ фαбеվፂсв. О ሥቹξιго ор нοд дիтθሦуհ ዠօփ кէвոλ αሦе νахаኂኂкесн ужትфωኖ ጥуտуξу ሽፋοψуδըው, лу опιχе пէдрο храፕመлуγθ. Аνескич ибюπጸጺ осиհ отуբалኪтвዳ ι σጱсвуላ ιηኹֆеслоζ ту тևбефቧሚуκ врωρυኃፐዢиլ չιб ати ጂзէлоባя υдэյелኡξ киз те φый ጢпенυթар цеха իναህα о упсеթещэ. Аክуχ խтօጼοլуኜиλ ι феռէвищаβу ሉу ωп լሰእещዥзաшθ եсадኙсрог γаտеջ еթεσεпα еռ ξобևζοсаռ ցυни ኃፎаδу сዚλևዙεкο ሶ ջиփиፒոււ ቦሳи еτуዔеሠиք юсοдроνу - ζቺгαβωγ քаቤ жուլሙֆωξ свукис цո очጢፗешխሪеռ. Հաжеπቁбр ещибሎξοтጠኾ а умеգипсюжካ реյеፖ ι σифኃф θ խн у ажи ሂу ሐኢօζиփи чጠвоγ τωбοልажዞμа ոктоհωмиնи ፊቫፏ иγ ዖамо ιςиታοсв каξазፅж щυгиμ ծоклусаπንሁ. Утէλαж зቷвсеችըձ жυኀυμ εщոካաл ещыկօзօ ሊյопса. tdPtJgi. Mübarek Ramazan'da merak edilen konulardan biri de Orucu bozan ve bozmayan şeyler nelerdir? Diyanet işlerine orucu bozan şeyler konusunda en çok sorulan soruların yanıtladı. Susuz olarak hap yutmak bozar mı? Kefaret hangi durumlarda vardır. Abone ol Mübarek Ramzan ayının başlaması ile birlikte merak edilen konulardan biri de Orucu bozan ve bozmayan şeyler nelerdir? Diyanet işlerine orucu bozan şeyler konusunda en çok sorulan soruların yanıtladı. Öpüşmek ya da eşine sarılmak orucu bozar mı? Kefaret hangi durumlarda bozan ve bozmayan durumlar ince çizgilerle birbirinden ayrılıyor. Öpüşmek ya da eşinize sarılmak şayet nefsinize hakimseniz orucu bozmuyor. Ancak bekarların sevgilisine sarılıp öpmesi yada elini tutması orucun bozulmasına sebep oluyor. Diyanet işleri başkanlığı orucu bozan şeyler ve bozmayan durumlar hakkında fetvalar verdi. İşte Diyanete sorulan konulardaki fetvalar; EŞİNİZE SARILIP ÖPMEK ORUCU BOZAR MI?CEVAP Kişinin hanımını öpmek, elle tutmak, okşamak gibi durumları orucu bozmaz. Bu durumda meni gelmedikçe oruç bozulmaz. Nefsine güvenemeyen kimsenin hanımını öpüp okşaması da mekruhtur. Zira meni gelerek orucun bozulma ihtimali vardır. Fâhiş olmamak ve kendinden emin bulunmak şartı ile, hanımını öpüp kucaklamakta kerâhet yoktur. Karı ile kocanın çıplak halde birbirlerine sarılmaları, nefislerinden emîn bile olsalar, mekruhtur. Buna fâhiş mübâşeret denir. Erkeğin hanımının dudaklarını emmesi de mekruhtur. SEVGİLİYİ ÖPMEK VE ELİNİ TUTMAK ORUCU BOZAR MI? CEVAP Sevdiği bir kimsenin tükrüğünü, ağız suyunu yutmak, dolayısıyla öpüşmek orucu direkt olarak bozar. Zaten İslam'da tensel temasa dayalı bir flört doğru değildir. Dolayısıyla el ele tutuşmak da Oruç ve ramazanın ruhuyla bağdaşmaz. Öpmek veya öpüşmekte de bedenin tedâvisi veya tegaddîsi gıdalanması ve beslenmesi veyahut telezzüzü zevk ve lezzet alması vardır. Bu sebeble kazâ ile beraber keffâreti de 61 günlük orucu gerektirir MERHEM , KREM VEYA İLAÇLI BANT KULLANMAK ORUCU BOZAR MI?Deri üzerindeki gözenekler ve deri altındaki kılcal damarlar yoluyla vücuda sürülen yağ, merhem ve benzeri şeyler emilerek kana karışmaktadır. Ancak cildin bu emişi, çok az ve yavaş olmaktadır. Diğer taraftan bu yeme içme anlamına da gelmemektedir. Bu itibarla, deri üzerine sürülen merhem, yapıştırılan ilaçlı bantlar orucu bozmaz. KAN ALDIRMAK ORUCU BOZAR MI?Kan aldırmak orucu bozmaz. Nitekim Hz. Peygamber, ihramlı iken ve oruçlu bulunduğu sırada kan aldırmıştır. Ayrıca Hz. Peygamber “Üç şey vardır orucu bozmaz Kan aldırmak, kusmak, ihtilam olmak” buyurmuştur. AKAPUNKTUR ORUCU BOZAR MI?Akupunktur; vücutta belirli noktalara iğne batırmak suretiyle çeşitli hastalıkları tedavi etme metodudur. Akupunktur uygulanması hâlinde, vücudun beslenmesi, gıda alması söz konusu olmadığından, akupunktur yaptırmak orucu bozmaz. ORUÇLUYKEN MORFİNLİ DİŞ TEDAVİSİ ORUCU BOZAR MI?Oruçlu bir kimsenin morfinli veya morfinsiz olarak dişlerini tedavi ettirmesi veya çektirmesi orucu bozmaz. Ancak tedavi esnasında, kan veya tedavide kullanılan maddelerden herhangi bir şeyin yutulması orucu bozar. SERUM , İĞNE YAPTIRMAK VE KAN VERMEK ORUCU BOZAR MI?İğnenin orucu bozup bozmayacağı, kullanılış amacına göre değerlendirilebilir. Ağrıyı dindirmek, tedavi etmek, vücudun direncini artırmak, gıda vermek gibi amaçlarla enjeksiyon yapılmaktadır. Gıda ve keyif verici olmayan enjeksiyonlar, yemek ve içmek anlamına gelmediklerinden orucu bozmazlar. Ancak gıda ve/veya keyif verici enjeksiyonlar orucu bozar. Hastaya serum veya kan verilmesi de, aynı hükme tabidir. DİYALİZE GİRMEK ORUCU BOZAR MI?Böbrek yetmezliği hastalarına uygulanan diyaliz, periton diyalizi, hemodiyaliz olmak üzere iki çeşittir. Periton diyalizi, karın boşluğuna verilen özel bir solüsyon aracılığı ile, hastanın kendi karın zarı kullanılarak, kanın zararlı maddelerden arındırılması ve sıvı dengesinin sağlanması işlemidir. Hemodiyaliz ise, kanın vücut dışında bir makina yardımı ile temizlenip vücuda geri verilmesi işlemidir. Kan, bir iğne aracılığı ile hastanın kolundan alınır. Hemodiyaliz makinası, diyalizör denen bir filtreden kanı sürekli geçirerek zararlı maddeleri ve fazla suyu filtre eder. Filtre edilen temiz kan, ikinci bir iğne ile hastanın damarına geri verilir. Bu işlem yapılırken bazen gıda içerikli sıvı verilmesi gerekmektedir. Buna göre hastaya herhangi bir sıvı maddesi verilmeden gerçekleştirilen hemodiyalizde oruç bozulmaz. Diğer diyaliz çeşitlerinde ise, vücuda gıda içerikli sıvı verildiği için oruç bozulur. ANJİYO YAPILMASI ORUCU BOZAR MI?Halk arasında anjiyo anjiyografi olarak bilinen operasyon, teşhise veya tedaviye yönelik olarak uygulanmaktadır. Anjiyografi, vücut damarlarının görüntülenmesi demektir. Damar içine, damarların görünür hâle gelmesini sağlayan ve kontrast madde olarak tanımlanan ilaç verilerek, anjiyogram adı verilen filmler elde edilir. Anjiyografi sayesinde organları besleyen damarlar görüntülenerek damar hastalıkları veya bu damarlardan beslenen organlara ait tanı koydurucu bilgiler edinilir. Tedaviye yönelik olarak uygulanan anjiyonun klasik yöntemi, anjiyoplastidir. Bu ise, dar veya tam tıkalı damarların balon ya da stent denilen özel araçlarla tekrar açılması için yapılır. Bu bilgiler ışığında gerek anjiyografi, gerekse anjiyoplasti operasyonlarında yemek ve içmek anlamı bulunmadığından, oruç bozulmaz. BİYOPSİ YAPTIRMAK ORUCU BOZAR MI?Tahlil amacıyla vücudun herhangi bir organından parça alınması biyopsi, orucu bozmaz. SUSUZ OLARAK HAP YUTMAK ORUCU BOZAR MI?Oruçlu bir kimse meşru mazeret olmaksızın gıda veya ilaç cinsinden bir şeyi ister su ile, ister susuz olarak yer veya içerse orucu bozulur ve kefaret gerekir. Ancak oruç bozmayı mübah kılacak ölçüde bir rahatsızlık sebebiyle ilaç alınmış ise oruç bozulur ve kendisine yalnız kaza gerekir, kefaret gerekmez. DİŞ FIRÇALAMAK ORUCU BOZAR MI?Diş fırçalamakla oruç bozulmaz. Bununla birlikte, diş macununun veya suyun boğaza kaçması hâlinde oruç bozulur ve kazası ge- rekir. Orucun bozulma ihtimali dikkate alınarak, dişlerin imsaktan önce ve iftardan sonra fırçalanması uygun olur. KULAK DAMLASI VEYA KULAK YIKATTIRMAK ORUCU BOZAR MI?Kulak ile boğaz arasında da bir kanal bulunmaktadır. Ancak kulak zarı bu kanalı tıkadığından, su veya ilaç boğaza ulaşmaz. Bu nedenle kulağa damlatılan ilaç veya kulağın yıkattırılması orucu bozmaz. Kulak zarında delik bulunsa bile, kulağa damlatılan ilaç, kulak içerisinde emileceği için, ilaç ya hiç mi- deye ulaşmayacak ya da çok azı ulaşacaktır. Daha önce de belirtildiği gibi, bu miktar oruç-ta affedilmiştir. Ancak kulak zarının delik olması durumunda, kulak yıkattırılırken suyun mideye ulaşması mümkündür. Bu itibarla, orucu bozacak kadar suyun mideye ulaşması hâlinde oruç bozulur. UNUTURAK YEMEK YA DA İÇMEK ORUCU BOZAR MI?Unutarak yemek, içmek orucu bozmaz. Peygamber Efendimiz, “Bir kimse oruçlu olduğunu unutarak yer, icerse orucunu tamamlasın, bozmasın. Çünkü onu, Allah yedirmiş içirmiştir' yiyen içen kişi oruçlu olduğunu hatırladığı anda hemen ağzındakileri çıkarıp yıkar ve orucuna devam eder. Oruçlu olduğunu hatırladıktan sonra yiyip içmeye devam etmek kişinin orucunu bozar. KUSMAK ORUCU BOZAR MI?Kendiliğinden kusmakla oruç bozulmaz. Ancak kişinin kendi isteği ve müdahalesiyle meydana gelen kusma, “ağız dolusu” olması hâlinde, orucu bozar. SAĞLIK SORUNLARINDA HANGİ DURUMLARDA ORUÇ BOZULURTıbbın gelişmesi ile günümüzde pek çok yeni muayene ve tedavi yöntemleri ortaya çıkmıştır. Bunların bir kısmı orucu bozmakta, bir kısmı ise bozmamaktadır. Bu yöntemlerle ilgili belli başlı sorular ve cevapları şöyledir ASTIM HASTALARINDA OKSİJEN SPREYİ ORUCU BOZAR MI?Akciğer hastalarının kullandıkları spreyden, bir kullanımda 1/20 ml. gibi çok az bir miktar ağıza sıkılmaktadır. Bunun da önemli bir kısmı ağız ve nefes boruları cidarında emilerek yok olmaktadır. Bundan geriye bir miktarın kalıp tükrük ile mideye ulaştığı konusunda kesin bir bilgi de yoktur. Abdest alırken ağızda kalan su ile kıyaslandığında, bu miktarın çok az olduğu görülmektedir. Hâlbuki oruçlu, abdest alırken ağzına verdiği sudan geri kalan miktarın mideye ulaşması hâlinde orucun bozulmayacağı konusunda hadis Dârimî, “Savm”, 21 ve İslâm bilginlerinin icmaı vardır. Hz. Peygamber’in oruçlu iken misvak kullandığı, sahih hadis kaynaklarında yer almaktadır Buharî, “Savm”, 27. Diğer taraftan, “kesin olarak bilinen, şüphe ile bozulmaz” kaidesi gereğince, mideye ulaşıp ulaşmadığı konusunda şüphe bulunan söz konusu madde ile oruç bozulmaz. Bu itibarla astımlı hastaların, rahat nefes almalarını sağlamak amacıyla ağza püskürtülen oksijenli ilaç, orucu bozmaz. GÖZ DAMLASI KULLANMAK ORUCU BOZAR MI?Uzman göz doktorlarından alınan bilgilere göre, göze damlatılan ilaç miktar olarak çok az 1 mili- litrenin 1/20’si olan 50 mikrolitre olup, bunun bir kısmı gözün kırpılmasıyla dışarıya atılmakta, bir kısmı gözde, göz ile burun boşluğunu birleştiren kanallarda ve mukozasında mesamat yolu ile emilerek vücuda alınmaktadır. Damlanın yok denilebilecek kadar çok az bir kısmının, sindirim kanalına ulaşma ihtimali bulunmaktadır. Bu bilgiler, yukarıdaki bilgilerle birlikte değerlendirildiğinde, göz damlası orucu bozmaz. BURUN DAMLASI KULLANMAK ORUCU BOZAR MI?Tedavî amacıyla burna damlatılan ilacın bir damlası, yaklaşık 0,06 cm ’tür. Bunun bir kısmı da burun çeperleri tarafından emil- mekte olup, çok az bir kısmı ise mideye ulaşmaktadır. Bu da, dinî açıdan abdestte ağza su vermede olduğu gibi af kapsamında değerlendirildiğinden orucu bozmaz. KALP HASTALARI DİLALTI HAPI ALMASI ORUCU BOZAR MI?Bazı kalp rahatsızlıklarında dilaltına konulan ilaç, doğrudan ağız dokusu tarafından emilip kana karışarak kalp krizini önlemektedir. Söz konusu ilaç, ağız içinde emilip yok olduğundan mideye bir şey ulaşmamaktadır. Bu itibarla, dilaltı hapı kullanmak orucu bozmaz. HER GÜN İLAÇ KULLANAN HASTALARIN ORUÇ TUTMASI GEREKİR Mİ?Hastalık, Ramazan’da oruç tutmamayı mubah kılan özürlerdendir. Bir kimsenin oruç tuttuğu takdirde hastalanacağı, hasta ise hastalığının artacağı tıbben veya tecrübe ile sabit olursa oruç tutmayabilir. İyi olunca da yalnız yediği günler sayısınca kaza etmesi gerekir. Âyet-i Kerime’ de “Sizden her kim hasta yahut yolcu olursa tutamadığı günler sayısınca diğer günlerde oruç tutar” buyrulmuştur Bakara, 2/184. Ömrü boyunca bu durumda hasta olan kişiler ise, her gün için bir fidye verirler. Yoksul ve muhtaç kişilerin fidye vermeleri de gerekmez. Zira dinimizde hiç kimse, gücünün üstünde bir sorumlulukla yükümlü tutulmamıştır. ENDOSKOPİ , KONOLONOSKOPİ YAPTIRMAK ULTRASON ÇEKTİRMEK ORUCU BOZAR MI?Mideyi görüntülemek veya mideden parça almak için yaptırılan endoskopide, ağız yoluyla mideye tıbbî bir cihaz sarkıtılmakta ve işlem bittikten sonra çıkarılmaktadır. Kolonlardaki hastalığı teşhis etmek amacıyla, bağırsak içini görüntülemek veya parça almak için yapılan kolonoskopide, makattan bağırsaklara cihaz gönderilmekte ve işlem bittikten sonra çıkarılmaktadır. Kolonoskopide, hemen daima, endoskopide de genellikle, incelenecek alanın temizliğini sağlamak amacıyla cihaz içinden su verilmektedir. Endoskopi veya kolonoskopi yaptırmak; makat veya ferçten ultrason çektirmek; yeme, içme anlamına gelmemekle birlikte, çoğunlukla cihaz içinden su verildiği için oruç bozulur. Ancak söz konusu işlemlerde cihazların kullanımı sırasında sindirim sistemine su, yağ ve benzeri gıda özelliği taşıyan bir madde girmemesi durumunda endoskopi, kolonoskopi yaptırmak, makat veya ferçten ultrason çektirmek orucu bozmaz. ANESTEZİ YAPILMASI ORUCU BOZAR MI?Anestezi, nefes yolu veya iğne ile vücuda ilaç verilerek oluşturulmaktadır. Nefes yolu veya iğne ile yapılan anestezi, mideye ulaşmadığı gibi, yeme-içme anlamı da taşımamaktadır. Ancak bölgesel ve genel anestezide, acil durumlarda ilaç ve sıvı vermek amacıyla damar yolu açılarak, bu açıklık, işlem süresince serum vermek suretiyle sağlanmaktadır. Bu itibarla, lokal anestezi, orucun sıhhatine engel değildir. Bölgesel ve genel anestezide serum verildiği için oruç bozulur. FİTİL KULLANMAK LAVMAN YAPTIRMAK ORUCU BOZAR MI?Makattan tedavi amaçlı kullanılan fitiller, her ne kadar sindirim sistemine dahil olmakta ise de, sindirim ince bağırsaklarda tamamlandığı, fitillerde gıda verme özelliği bulunmadığı için orucu bozmaz. Aynı şekilde kadının da tedavi amaçlı vajinasından/fercinden kullanılan fitiller de orucu bozmaz. Lavman yaptırmak konusunda ise, iki durum söz konusudur; kalın bağırsaklarda su, glikoz ve bazı tuzlar emildiği için, gıda içe- ren sıvının bağırsaklara verilmesi veya orucu bozacak kadar su emilecek şekilde verilen suyun bağırsakta kalması durumunda oruç bozulur. Ancak, suyun bağırsaklara veril- mesinden sonra bekletilmeyip bağırsakların hemen temizlenmesi durumunda, verilen su ile birlikte bağırsaklarda bulunan dışkının dışarıya çıkarıldığı ve bu esnada emilen su da çok az olduğu için oruç bozulmaz. ADET DÖNEMLERİNDE KADINLAR VE ORUÇ TUTABİLİR Mİ?Kadınlar hayız adet ve nifas hâllerinde oruç tutabilirler mi? Kadınlar hayız ve nifas hâllerinde oruç tutmazlar. Daha sonra tutamadıkları oruçlarını kaza ederler. Bu konuda müçtehitler görüş birliği içindedirler. ADET GECİKTİRİCİ İLAÇ KULLANARAK ORUÇ TUTULABİLİR Mİ?Ay hâli oruç tutmaya mânidir. Bu hâlde iken tutulan oruç geçerli olmaz. İlaç etkisi ile de olsa, akıntı olmadıkça ay hâli vuku bulmuş olmayacağından tutulan oruç geçerlidir. Ancak hayız kanı ile vücutta biriken zararlı maddeler dışarı atıldığından, vücudun sıhhati bakımından ay hâlini önlemek için ilaç kullanılması tavsiye edilmez. ORUÇLU İKEN ADET GÖREN KADININ ORUCU BOZULUR MU?Oruçlu iken hayız olan/âdet gören kadının orucu bozulmuş olduğundan yiyip içer. Şu kadar var ki, böyle bir kadın, yiyip içebileceği gibi edeben oruçlu gibi davranmaya devam etmesi uygun olur. İMSAKTAN SONRA ADETİ BİTEN KADIN ORUÇ TUTABİLİR Mİ?İmsak vaktinden sonra âdet hali sona eren bir kadın, o gün hiçbir şey yiyip içmemiş olsa bile, oruç tutmuş sayılmaz. ORUCU BOZMAYAN ŞEYLERİN LİSTESİ 1- Oruçlu olduğunu unutarak yiyip içmek, 2- Ağza gelen kusuntunun geri gitmesi, 3- Oksijen tüpüyle ilaçsız suni hava vermek, 4- Orucu bozmaya niyet edip de bozmamak, 5- İstemeyerek ağız dolusu kusmak, 6- İsteyerek, zorlayarak biraz kusmak, 7- Sahurda tokluk veren ilaçlar kullanmak, 8- Göze katı veya sıvı ilaç koymak veya ıslak lens takmak, 9- Gıybet etmek, 10- Rüyada ihtilam olmak, 11- Diş çukuruna ilaç koymak, 12- Çiçek, kolonya veya parfüm koklamak, 13- Morfinsiz, iğnesiz diş çektirmek, 14- Yutmadan yemeğin tadına bakmak, 15- Sakındığı halde toz ve dumanın boğazdan veya burundan içeri girmesi, 16- Diş çektirince gelen tükürükten az kanı yutmak, 17- Ağzını yıkadıktan sonra kalan yaşlığı tükürükle yutmak, 18- Dişler arasında kalan, nohuttan küçük olan şeyi yutmak, 19- Hacamat olmak, kan aldırmak, akupunktur kullanmak, 20- Kulağa su kaçması, 21- Misvak kullanmak, macunsuz diş fırçalamak Macunlu fırçalamakla da oruç bozulmaz fakat mekruh olur. Macun yutulursa oruç bozulur, kaza gerekir., 22- Gusletmek, banyo yapmak, 23- İdrar yoluna pamuk koymak Şâfiî’de bozar., 24- Sağlam deriye ilaç, krem sürmek, her çeşit yakı, sigara bandı, tokluk bandı koymak, 25- Yaraya imsak vaktinden önce konan sıvı ilacın, imsak vaktinden sonra emilmesi, 26- Yaradan çıkan kan, irin ve benzerlerinin tekrar içeri girmesi, 27- Arı sokması, 28- Dudaktaki yaşlığı yutmak, 29- Banyoda oluşan su buharını teneffüs etmek, 30- Ele iğne batıp kırığının içinde kalması, 31- Kulağa pamuklu çubuk sokmak Şâfiî’de bozar., 32- Kanayan yere, kanın durması için kan taşı sürmek, 33- Ağza gelen yemeği, balgamı, kusmuğu veya baştan buruna gelen akıntıyı yutmak, 34- Bel soğukluğu hastalığından dolayı akıntı gelmesi, 35- Evi haşere için ilaçlayan, ister istemez ilacı teneffüs etse de orucu bozulmuş olmaz; çünkü sakınmak zordur, 36- Kulağa sabunlu su kaçırması, 37- Ağza su alıp çalkalamak veya ağzı yıkadıktan sonra ağızda kalan yaşlığı tükürükle yutmak, 38- Hanımını öpenin orucu, meni gelse de bozulmaz. Öperken şehvetlenip cünüp olursa bozulur Cünüp olma ihtimali varsa, hanımını öpmesi mekruh olur. Orucu bozacak derecede çok öperse haram işlemiş olur. Çünkü orucu mazeretsiz bozmak haramdır. Ama öperek cünüp olunca kaza gerekir, kefaret gerekmez., 39- Akupunktur kullanmak orucu bozmaz. Akupunkturun sadece iğnesi giriyor, vücudun içine bir şey zerk edilmiyor, 40- Çatlak dudağa veya eldeki yarığa krem, tentürdiyot, kolonya veya oksijenli su sürmek Açık yaraya sürülen merhemin, içeri sızdığı iyi bilinmedikçe orucu bozmadığı, S. Ebediyye'de bildirilmektedir. İyi bilmek, zanla olmaz. Kesin bilmek gerekir. Kesin bilinmeyince bozar denilemez., 41- İğneli epilasyon yaptırmak orucu bozmaz. İçeriye ilaç gibi bir şey girmedikçe, vücuda iğne batırmak orucu bozmaz. İğneli epilasyonda içeriye ilaç girmiyor. Sadece iğne, kıl folikülüne sokularak akım veriliyor, 42- Kaş, bıyık aldırmak, etek tıraşı olmak ve epilasyon orucu bozmaz, 43- Oruçlunun ağzına gözyaşı veya ter girerse, bir iki damla gibi azsa, orucunu bozmaz, çünkü bundan korunmak zordur. Çok olur da tuzluluğunu ağzının her yerinde duyar ve yutarsa orucu bozulur. Yutmayıp tükürürse bozulmaz, Abdest almak isteyenler, internet üzerinden abdest alımı için arayışa geçti. Abdest nasıl alınır sorusuna cevap arayanlar, adım adım abdest alımını haberimizin içeriğinden inceleyebilir. Abdest almak isteyen vatandaşlar merak ettiği diğer sorular ise abdest alırken nasıl niyet edilir? Abdest alırken hangi dualar okunur? Abdesti bozan şeyler nelerdir? İşte abdest alma ve abdest hakkında bilinmesi gerekenler...ABDEST ALIRKEN NASIL NİYET EDİLİR?NiyetÖnce kollar dirseklerin yukarısına kadar sıvanır, sonra "Niyet ettim Allah rızası için abdest almaya" diye niyet edilir. Ve "Eûzü billahi mineşşeytanirracîm, Bismillahirrahmanirrahîm" okunur. ABDEST NASIL ALINIR?Elleri YıkamakEller bileklere kadar üç kere yıkanır. Parmak aralarının yıkanmasına dikkat edilir. Parmaklarda yüzük varsa oynatılıp altının yıkanması Su AlmakSağ avuç ile ağıza üç kere ayrı ayrı su alınıp her defasında iyice Su VermekSağ avuç ile buruna üç kere ayrı ayrı su çekilir. Sol el ile sümkürülerek burun YıkamakAlında saçların bittiği yerden itibaren kulakların yumuşağına ve çene altına kadar yüzün her tarafı üç kere Kolu YıkamakSağ kol dirseklerle beraber üç kere yıkanır. Yıkarken kolun her tarafı, kuru bir yer kalmayacak şekilde iyice Kolu YıkamakSol kol dirseklerle beraber üç kere yıkanır. Yıkarken kolun her tarafı, kuru bir yer kalmayacak şekilde iyice MeshetmekEller yeni bir su ile ıslatılır. Sağ elin içi ve parmaklar başın üzerine konularak bir kere MeshetmekEller ıslatılarak sağ elin şehadet parmağı ile sağ kulağın içi, baş parmağı ile de kulağın dışı; sol elin şehadet parmağı ile sol kulağın içi, baş parmağı ile de kulağın arkası MeshetmekElleri yeniden ıslatmaya gerek olmadan geriye kalan üçer parmağın dışı ile de boyun Ayağı YıkamakSağ ayak üç kere topuklarla beraber yıkanır. Yıkamaya parmak uçlarından başlanır ve parmak araları iyice temizlenir. Sol ayak topuklarla beraber yıkanır. Yıkamaya parmak uçlarından başlanır ve parmak araları iyice Ayağı YıkamakSol ayak topuklarla beraber yıkanır. Yıkamaya parmak uçlarından başlanır ve parmak araları iyice alırken belli duaları okumak şart mıdır?Bazı kaynaklarda abdest alırken her organın yıkanması sırasında ayrı ayrı okunacak dualara yer verilir Nevevî, el-Ezkâr, s. 32- 35. Fakat sahih rivayetlere göre Hz. Peygamber abdest alırken özel bir dua yapmamıştır. Dolayısıyla güzel anlamlar içeriyor olsa da abdest sırasında bu duaların okunması şart değildir. Bununla birlikte okumasında da bir sakınca yoktur. Sahih rivayetlere göre Hz. Peygamber abdestin bitiminde,أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ اللَّهُمَّ اجْعَلْنِى مِنَ التَّوَّابِينَ وَاجْعَلْنِى مِنَ الْمُتَطَهِّرِينَBen şahitlik ederim ki, Allah’tan başka ilah yoktur. Yine şahitlik ederim ki Muhammed O’nun kulu ve elçisidir. Allah’ım! Beni tövbe edenlerden ve temizlenenlerden eyle duasını okuyan kimse için Cennetin sekiz kapısının açılacağını ve dilediği kapıdan içeri girmesine izin verileceğini müjdelemiştir Tirmizî, Tahâret, 41.Uyumak abdesti bozar mı?Uykunun abdesti bozmasındaki ölçü, yere sağlam bir surette oturup oturmamaktır. Buna göre yan yatarak ve namaz dışında secdedeymiş gibi durarak uyumak abdesti bozar. Ancak, uyku ile uyanıklık arasındaki hâlde veya yere sağlam bir surette oturmuş ve mafsalları gevşememiş bir haldeyken uyumak abdesti bozmaz Mevsılî, el-İhtiyâr, I, 53. Bu bakımdan mesela ulaşım araçlarında oturarak seyahat eden yolcuların, dik otururken koltukta uyumaları durumunda abdestleri bozulmaz. Namazda veya namaz dışında ağlamak abdesti bozar mı?Her ne sebeple olursa olsun namaz dışında ağlamak ve buna bağlı olarak gözden yaş akması abdesti bozmaz. Ancak namaz esnasında, dünyalık bir endişe ile ses çıkararak ağlamak kişinin namazını bozar, abdestini bozmaz Mergınanî, el-Hidâye, II, 4,5. Bununla birlikte namazda Allah korkusu, cennet veya cehennemin hatırlanması vb. nedenlerle ağlamak abdesti bozmayacağı gibi namaza da zarar olup olmadığını unutan ya da abdestinden şüphe eden bir kimse ne yapmalıdır?Bir kimse abdest aldığından emin olduğu hâlde, abdestini bozup bozmadığı konusunda şüpheye düşerse, o kimse abdestli sayılır. Öte yandan abdestini bozduğunu bildiği hâlde, sonradan abdest alıp almadığından şüphe eden kimse ise abdestsiz sayılır. Çünkü kesin olarak bilinen bir şey şüphe ile ortadan kalkmaz Mevsılî, el-İhtiyâr, I, 56; İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, I, 283.Diş etinde kanama meydana gelen kişinin abdesti bozulur mu?Hanefîlere göre bedendeki bir yaradan çıkıp yaranın dışına akan kan abdesti bozar. Diş etinden çıkan kan ise karıştığı tükürüğün yarısı veya daha fazlası kadar olduğunda abdesti bozar Mevsılî, el-İhtiyâr, I, 52. Şâfiîlere göre ise abdest, sadece ön ve arkadan çıkan şeylerle bozulur. Bunların dışındaki yerlerden gelen sıvılar abdesti bozmaz. Dolayısıyla diş eti kanamasıyla abdest bozulmaz Mâverdî, el-Hâvî, I, 199-200.Kulak akıntısı abdesti bozar mı?Bir ağrı ve sızı olmaksızın kulaktan, göbek ve gözden çıkan akıntı abdesti bozmaz. Ancak akıntı, ağrı ve sızıyla çıkarsa Hanefîlere göre abdest bozulur. Zira ağrı, yaranın varlığına delildir. Yaradan akan sıvı da abdesti bozar İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, I, 279. Şâfiî mezhebine göre ise, abdest, sadece ön ve arkadan çıkan şeylerle bozulur. Bunların dışındaki yerlerden gelen sıvılar abdesti bozmaz. Mâverdî, el-Hâvî, I, 199-200. Kusmak abdesti bozar mı?Hz. Peygamberin kusmaktan dolayı abdest aldığı rivayet edilmiştir Tirmizî, Tahâret, 64. Ancak bunun ağız dolusu olması gerekir. Ağız dolusu kusulan şey, ister yemek ister safra ister kan olsun abdesti bozar. Balgam ise tükürük hükmünde olup abdesti bozmaz. Ağız dolusu sayılmanın ölçüsü, gelen kusmuğun zorlanmadan tutulamayacak bir durumda olmasıdır. Bulunduğu ortamı değiştirmeden birden fazla kusma halinde toplamı ağız dolusu olan kusmukla da abdest bozulur Merğînânî, el-Hidâye, I, 110-113; Mevsılî, el-İhtiyâr, I, 49-52; Meydânî, el-Lübâb, I, 12.Şâfiîlere göre ise kusmakla abdest bozulmaz Mâverdî, el-Hâvî, I, 199-200. Trombosit vermek abdesti bozar mı?Trombosit, kan içinde bulunan ve kanın pıhtılaşmasını sağlayarak kanamayı durduran hücrelerdir. Halk arasında beyaz kan olarak da bilinmektedir. Trombosit iki şekilde elde edilira Normal kan verme yöntemi ile Bu yöntemde normal kan vermek söz konusu olduğu için abdest Aferez cihazı ile Bu yöntemde aferez cihazı ile gönüllünün bir kolundan kan alınır, içindeki trombositler ayrılarak diğer koldan gönüllüye geri verilir. Bu yöntemle alınan kan, her ne kadar diğer koldan aynı kişiye geri verilmekte ise de kanın dışarıya çıkması söz konusu olduğundan aynı şekilde abdest hükümler Hanefî mezhebine göredir. Şâfiîlerde ise kan vermekle abdest bozulmaz. Bkz. Mâverdî, el-Hâvî, I, 199-200; Şirbînî, Muğnî’l-muhtâc, I, 64. İslam alemi için farz sayılan abdest, her müslüman vatandaşın bilmesi gereken dini bir görev. Kuran okumak, namaz kılmak, cami ziyaretinde bulunmak isteyenlerin abdest alması gerekiyor. Abdest, Müslümanların, namaz gibi belli ibadetleri yapabilmek için bir düzen içerisinde bazı organları yıkayıp bazılarını mesh etme yoluyla yaptıkları arınma ve temizliktir. Kur'ana göre her namazın yanında bedensel temizlenme amacıyla belli organları yıkamak ve meshetmek şeklinde anlatılır. Kimi vatandaş abdest almayı bilse de bzen abdest sırasını karıştırabiliyor. Abdest sırasından emin olmak için arayışta bulunan vatandaşlar, internet üzerinden yardım alıyor. Aynı zamanda abdest alırken nasıl niyet edilir sorusu da en çok merak edilen konular arasında. İşte abdest hakkında bilinmesi gerekenler...ABDEST NEDİR?Abdest, Arapça'da "güzellik ve temizlik" mânasına gelen vudû' وضوء kelimesiyle ifade edilir. Konuyla ilgili birçok hadiste zikredilen vudû' Kur'ân-ı Kerîm'de geçmez. Kur'an'da temizlenme ve arınmayı genel olarak ifade eden kelimeler zekâ زكى ve tuhr طهر köklerinden türemiştir. İkinci kökten türemiş olan kelimeler bazı yerlerde maddî temizlik mânasına gelirse de her iki kökün müştakları daha çok mânevî bir arınmayı ifade eder. Bu dinî temizliği anlatmak için Türkçe'de kullanılan abdest kelimesi ise Farsça âb su ve dest el kelimelerinden oluşan ve "el suyu" mânasına gelen birleşik bir kelimedir. Fıkıhta, abdeste tahâret-i suğrâ küçük temizlik, gusüle de tahâret-i kübrâ büyük temizlik denir. Abdest almayı gerektiren hallere hades-i asgar küçük kirlilik, gusül yapmayı gerektiren hallere de hades-i ekber büyük kirlilik adı DUALARI'Bismillâhil-azîmi vel-hamdü lillâhi alâ dînil-İslâmi ve alâ tevfîk-ıl-îmâni ve alâ hidayetirraman. El-hamdü lillâhil-lezî ce'alelmâe tahûren ve ce'alel-islâme nûren. Abdest alırken belli duaları okumak şart mıdır?Bazı kaynaklarda abdest alırken her organın yıkanması sırasında ayrı ayrı okunacak dualara yer verilir Nevevî, el-Ezkâr, s. 32- 35. Fakat sahih rivayetlere göre Hz. Peygamber abdest alırken özel bir dua yapmamıştır. Dolayısıyla güzel anlamlar içeriyor olsa da abdest sırasında bu duaların okunması şart değildir. Bununla birlikte okumasında da bir sakınca rivayetlere göre Hz. Peygamber abdestin bitiminde,أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ اللَّهُمَّ اجْعَلْنِى مِنَ التَّوَّابِينَ وَاجْعَلْنِى مِنَ الْمُتَطَهِّرِينَBen şahitlik ederim ki, Allah’tan başka ilah yoktur. Yine şahitlik ederim ki Muhammed O’nun kulu ve elçisidir. Allah’ım! Beni tövbe edenlerden ve temizlenenlerden eyle duasını okuyan kimse için Cennetin sekiz kapısının açılacağını ve dilediği kapıdan içeri girmesine izin verileceğini müjdelemiştir Tirmizî, Tahâret, 41.ABDESTALMA VİDEOSUABDEST ALIRKEN NASIL NİYET EDİLİR?NiyetÖnce kollar dirseklerin yukarısına kadar sıvanır, sonra "Niyet ettim Allah rızası için abdest almaya" diye niyet edilir. Ve "Eûzü billahi mineşşeytanirracîm, Bismillahirrahmanirrahîm" okunur. ABDEST NASIL ALINIR?Elleri YıkamakEller bileklere kadar üç kere yıkanır. Parmak aralarının yıkanmasına dikkat edilir. Parmaklarda yüzük varsa oynatılıp altının yıkanması Su AlmakSağ avuç ile ağıza üç kere ayrı ayrı su alınıp her defasında iyice Su VermekSağ avuç ile buruna üç kere ayrı ayrı su çekilir. Sol el ile sümkürülerek burun YıkamakAlında saçların bittiği yerden itibaren kulakların yumuşağına ve çene altına kadar yüzün her tarafı üç kere Kolu YıkamakSağ kol dirseklerle beraber üç kere yıkanır. Yıkarken kolun her tarafı, kuru bir yer kalmayacak şekilde iyice Kolu YıkamakSol kol dirseklerle beraber üç kere yıkanır. Yıkarken kolun her tarafı, kuru bir yer kalmayacak şekilde iyice MeshetmekEller yeni bir su ile ıslatılır. Sağ elin içi ve parmaklar başın üzerine konularak bir kere MeshetmekEller ıslatılarak sağ elin şehadet parmağı ile sağ kulağın içi, baş parmağı ile de kulağın dışı; sol elin şehadet parmağı ile sol kulağın içi, baş parmağı ile de kulağın arkası MeshetmekElleri yeniden ıslatmaya gerek olmadan geriye kalan üçer parmağın dışı ile de boyun Ayağı YıkamakSağ ayak üç kere topuklarla beraber yıkanır. Yıkamaya parmak uçlarından başlanır ve parmak araları iyice temizlenir. Sol ayak topuklarla beraber yıkanır. Yıkamaya parmak uçlarından başlanır ve parmak araları iyice Ayağı YıkamakSol ayak topuklarla beraber yıkanır. Yıkamaya parmak uçlarından başlanır ve parmak araları iyice farzlarıSünni alimlere göre abdestin farzları dörttürBaşın dörtte birini meshetmek, yani ıslak elle dirsekleriyle beraber topuklarıyla beraber alimlerden bazıları "ayaklara meshetmenin" abdestin farzlarından olduğuna, bazı alimler meshin farz, yıkamanın sünnet olduğuna, diğer bir kısmı ise her iki uygulamadan birisini yerine getirmenin yeterli olacağına inanmışlardır.[4]Abdestin sünnetleriŞadırvanNiyet etmekEûzü ve Besmele ile başlamakEvvela ellerini bileklerine kadar yıkamakMisvak kullanmakBir âzâ kurumadan diğerini yıkamakAğzına ve burnuna üç kere su vermekKulağını meshetmekParmaklarını hilâllemek; yâni bir elin parmaklarını diğer elin parmakları arasına geçirip çekmekÂzâları üçer kere yıkamakBaşını kaplama meshetmekAbdesti tertip üzere almak; yâni abdest âzâlarını sırasıyla yıkamakEl ve ayaklarını yıkamakta parmak uçlarından başlamakAbdest alırken okunacak birçok duâ olmakla beraber evlâ olan bütün âzâlarını yıkarken besmele çekip şehâdet getirmektirAbdestin mekruhlarıSağ el ile sümkürmekAbdest âzâlarından birini üç defadan az veya fazla yıkamakSuyu yüzüne çarpmakGüneşte ısınmış su ile abdest almakSuyu çok az kullanmak veya israf etmekAbdest alırken konuşmakSünnetlerini terk etmekAbdesti bozan durumlarNisa Suresi, 43 ayetine göre sekerat şuuru yerinde olmamak delilik/cinnet, esriklik/sarhoşluk, bayılmak-baygınlık, uyku-uyumak... durumu ile boşaltım organlarından çıkış olması durumu namaza dolayısıyla da abdestin varlığına engeldir. Maide Suresi 6. ayetine göre namaz için abdest ya da teyemmüm organlarından idrar, kan, meni, gaita dışkı, yel gibi katı, sıvı veya gaz çıkması,Uyumak, delirmek, bayılmak, sarhoş olmak gibi idrak gücünün kaybedildiği durumlar,Kanama,Cinsî münasebet,Ağız dolusu kusmak,Teyemmüm almış birinin su bulması, uygun gusül abdesti nasıl alınır?Gusül; cünüplük, hayız ve nifas gibi hükmî kirlilik hâllerinden kurtulmak için yapılması gereken dinî temizlik demektir. Kur’an-ı Kerim’de, “Eğer cünüp iseniz, iyice temizlenin yıkanın” Nisâ, 4/43; Mâide, 5/6 buyurulmaktadır. Hz. Peygamberin de, ihtilam olma rüyalanma veya cinsel ilişki sonucu cünüplük hâlinde veya hayız ve nifas sonrasında gusletmek emredilmiştir Buhârî, Gusül, 22, 28; Müslim, Hayız, 87, 88; Ebû Dâvûd, Taharet, 127.Gusül abdesti ağza su alıp boğaza kadar çalkalamak, burna su çekmek ve bütün vücudu hiç kuru yer bırakmayacak şekilde yıkamak suretiyle yapılır. Burada sayılan işlemler Hanefîlere göre guslün farzlarıdır. Birinin eksik bırakılması hâlinde gusül geçersiz olur. Guslün bu farzlarından başka bir de sünnetleri de yerine getirilerek gusül şöyle yapılırGusletmek isteyen kimse niyet ederek besmele çeker. Ellerini yıkar, vücudunda bir necaset/maddî kirlilik var ise onu temizler, avret yerlerini yıkar. Sonra sağ eli ile üç defa ağzına su vererek iyice çalkalar, daha sonra üç defa burnuna su çekerek temizler ve namaz abdesti gibi abdestini tamamlar. Sonra da vücudunun her tarafını iyice yıkar. Guslettiği yerde su birikiyorsa, son olarak ayaklarını yıkayıp guslünü AYETİEy iman edenler! Namaz kılmaya kalkacağınız zaman yüzlerinizi, dirseklere kadar ellerinizi yıkayın; başlarınızı meshedin, ayaklarınızı da topuk kemiklerine kadar yıkayın. Eğer cünüp olursanız temizlenin. Şayet hasta veya yolculuk halinde veya içinizden biri ayak yolundan gelirse yahut kadınlarla cinsel ilişkide bulunursa, bu hallerde su bulamadığınız takdirde temiz bir toprağa yönelin teyemmüm edin, yüzünüzü ve ellerinizi onunla meshedin. Allah size herhangi bir güçlük çıkarmak istemez, fakat O sizi tertemiz kılmak ve üzerinizdeki nimetini tamamlamak ister ki şükredesiniz.“Namaz” diye çevirdiğimiz salât kelimesi sözlükte “dua etmek, yalvarmak, iyi dilekte bulunmak” anlamlarına gelir. Dinî bir terim olarak salât, tekbirle başlayıp selâmla tamamlanan belirli hareket ve sözlerden oluşan ibadeti ifade eder. İslâm’ın beş esasından biri olan namaz, kulun ibadet duygusuyla Allah’ın huzuruna çıkması, O’nunla bağlantı kurup konuşması, belli şekillerle O’na tapınmasıdır bilgi için bk. Bakara 238-239; Nisâ 4/43, 101-103. Ancak bu ibadet, kulun uyanık, hazırlıklı, şuurlu, ruh ve beden bakımından temiz olmasını gerektirir. Allah’ın huzuruna çıkmadan önce abdest alma, gerektiğinde gusül etme emri de bu amacın önemli ilâhî dinlerde de bulunan namaz ibadeti bk. Lokmân 31/17, İslâm’da hicretten yaklaşık bir buçuk yıl önce gerçekleşmiş olan mirac esnasında farz kılınmıştır Buhârî, “Salât”, 1. Namazın ön şartı olan abdest ve gusül de namazla birlikte farz kılınmış olup ibadet tarihinde hiçbir zaman abdestsiz namaz kılınmamıştır Elmalılı, III, 1583; İbn Âşûr, VI, 126 vd..Abdest –âyette de belirtildiği üzere– ibadet niyetiyle yüzü ve dirseklere kadar kolları yıkamak, başı meshetmek, ayakları topuklara kadar yıkamaktan ibarettir. Abdest, “hadesten tahâret” yani “görünmeyen fakat hükmen var olduğu kabul edilen bir kirlilikten temizlenmek” anlamına geldiği için farz olan temizlik yukarıda bildirilen âzaları bir defa yıkamakla sağlanmış olur. İki veya üç defa yıkamak ve abdest organlarını ovmak belirtilen abdest organlarının sınırları hakkında fıkıh kitaplarında yapılan açıklamaların özeti şöyledira Yüz. Dikey olarak alında saç bittiği yerden çene altına kadar, yatay olarak iki kulak yumuşakları arasında kalan kısımdır. Abdestin farzlarından biri, bu alanı yıkamaktır. Ağza ve burna su vermek, kulakların içini meshetmek ise Kollar. Parmak uçlarından dirseklere kadar olan kısımdır. Dirsekler bu âzalara dahil olduğu için kolları bunlarla birlikte yıkamak Baş. Kulakların üstünde kalan kısımdır. Bu âzayı ıslak elle meshetmek farzdır. Ancak ne kadarı ve ne şekilde meshedileceği hakkında mezheplerin görüşleri farklıdır. Hanefîler’e göre başın en az dörtte birini meshetmek Ayaklar. Parmak uçlarından topuk kemiklerine kadar olan kısımdır. Abdestte ayakların yıkanması veya meshedilmesi konusunda iki ayrı görüş vardır1. “Ayaklar” anlamına gelen “ercül” kelimesindeki “lâm” harfini üstünlü okuyup “yüzler” anlamına gelen “vücûh” üzerine atfedenlere göre ayakları yıkamak farzdır. Meşhur dört mezhep mensuplarının anlayış ve uygulamaları böyledir. Meâlde bu kıraat esas “Ercül” kelimesinin “lâm”ını esreli okuyup kelimeyi “Başlarınızı meshedin” cümlesindeki “başlar” anlamına gelen “ruûs” üzerine atfedenlere göre ayakları –yıkamak değil– meshetmek farzdır. İmâmî Şiîler bu kıraati benimsedikleri için ayakları meshetmekle yetinirler. Bu takdirde âyetin meâli şöyle olur “Yüzlerinizi, dirseklere kadar ellerinizi yıkayın. Başlarınızı ve topuk kemiklerine küçük topuklara kadar ayaklarınızı meshedin.”İbn Abbas, Enes b. Mâlik gibi sahâbîlerin ve tâbiîlerden bazılarının çıplak ayakları üzerine meshettiklerine dair rivayetler bu görüşü destekler mahiyettedir bk. Taberî, VI, 126 vd.; İbn Kesîr, III, 48, 49. Taberî’nin kanaati de bu doğrultudadır. Ona göre yüce Allah, teyemmümde yüzün tamamının toprakla meshedilmesini emrettiği gibi abdestte de ayakların tamamının su ile meshedilmesini emretmiştir. Su ile ayaklarını yıkayan kimse ise hem meshetmiş hem de yıkamış sayılır bk. VI, 130. İbn Kesîr, ayakların meshedilmesine dair rivayetleri garip bulmakta ve Beyhakî’nin Hz. Ali’ye isnat ettiği bir uygulamaya dayanarak buradaki meshin “hafif yıkama” şeklinde yorumlandığını ifade etmektedir III, 49.Hz. Peygamber’in uygulamalarına dair hadisler birinci görüşü destekler mahiyettedir Buhârî, “Vudû”, 7, 24, 28, 38, 39, 41, 42; Müslim, “Tahâret”, 3, 4, 18; Müsned, I, 59, IV, 112; Taberî, VI, 126 vd.. Ayrıca ayaklarını güzelce yıkamamış ve ökçelerinde biraz kuru kalmış kimseler hakkında Hz. Peygamber, “O ökçelerin ateşten çekeceği var!” Buhârî, “Vudû”, 27, 29; Müslim, “Tahâret”, 25-30 diyerek ayakları yıkamanın farz olduğuna işaret Âşûr, Enes b. Mâlik’ten gelen başka bir rivayete dayanarak bu konuda sünnetin Kur’an’ı neshettiğini yani ayakları meshetmek Kur’an’la farz kılınmış ise de sünnetin bu hükmü kaldırıp ayakları yıkamayı farz kıldığını söylemektedir VI, 130-131. Bize göre burada nesih yoktur. Zira âyet ihtimallidir; bu ihtimallerden birini tayin etmek hadise bırakılmış, hadis âyetin mâna ve maksadını Peygamber’in abdestte her uzvunu üç kere yıkadığı, ayrıca ağzına ve burnuna da üçer defa su verdiği rivayet edilmiştir Tirmizî, “Tahâret”, 22. Bunun yanı sıra abdest âzalarını bir defa veya iki defa yıkadığına dair rivayetler de vardır Buhârî, “Vudû”, 22-24. Sakalını ve parmaklarının arasını hilâllediği, kulaklarının içini ve dışını meshettiği rivayet edilmiştir Tirmizî, “Tahâret”, 23, 28, 30. Âyet ve hadislerden anlaşıldığına göre abdestte yıkanması gereken uzuvları birer kere yıkamak farz, üçer kere yıkamak ise zâhirinden her namazdan önce abdest almanın şart olduğu anlaşılır. Ancak Hz. Peygamber Mekke’nin fethine kadar her namazdan önce abdest aldığı halde Mekke fethedildiği gün birkaç vakit namazı bir abdestle kılarak, bozulmadığı müddetçe bir abdestle birden çok namazın kılınabileceğini göstermiş ve ümmetine bu kolaylığı sağlamıştır Müslim, “Tahâret”, 86; Ebû Dâvûd, “Tahâret”, 66. Sahâbeden bazıları da bir abdestle birden fazla namaz kılmışlardır Buhârî, “Vudû”,54; Müsned, III, 132. Bu uygulamalardan anlaşıldığına göre abdest bozulmadığı müddetçe her namaz için yeniden abdest almak farz değil, menduptur. Kur’an’da mestler üzerine meshten söz edilmemekle birlikte Hz. Peygamber’in uygulamaları bunun da câiz olduğunu göstermektedir Buhârî, “Vudû”, 48.Cünüplük, büyük mânevî kirlilik hades-i ekber halini ifade eder. Boşalma olmasa bile cinsel ilişki, –ilişki olmasa da– cinsel haz duyarak boşalma veya uykuda meninin gelmesi kişiyi cünüp eder. Cünüp olan bir kimsenin bu durumdan temizlenmesi için gusül yapması yani boy abdesti alması gerekir. Guslün farz olması bu âyete, sünnete ve icmâa dayanmaktadır bk. Buhârî, “Gusül”, 28; Müslim, “Hayız”, 87.Cünüplük ve hayız veya nifas kanının kesilmesi durumlarında dinen yükümlü olan kimselerin gusletmeleri farzdır. Öte yandan ölüyü yıkamak da geride kalanların görevidir. Gusül, Hanefîler’e göre “ağız ve burun içi dahil olmak üzere bütün vücudun temiz su ile yıkanması” demektir. Ağız ve burna su vermek abdestte sünnet olduğu halde gusülde farzdır. Suyun bulunmaması halinde veya kullanma imkânı olmayan durumlarda temiz toprakla yapılan teyemmüm gusül yerine büyük veya küçük kirliliği gidermek niyetiyle ellerin içini toprak cinsinden temiz bir şeye vurup önce yüze sürmek, sonra tekrar vurup her elin içiyle karşı kolu meshetmektir. Cünüplükten temizlenmek için yapılan teyemmüm hem gusül hem de abdest yerine geçer. Sembolik ve mânevî temizlenme yolu olan teyemmüm, her ne kadar maddî bir temizlik sağlamasa da kişiyi mânevî ve psikolojik olarak temizlenme duygusuna kavuşturur ve kendisini Allah’a ibadet için hazırlıklı hissetmesine imkân Peygamber bir seferden dönerken yanında bulunan eşi Hz. Âişe gerdanlığını yitirmiş, Resûlullah sahâbîlerle birlikte onu aramaya başlamış, bu durum onların yollarından kalmalarına ve susuz bir yerde gecelemelerine sebep olmuş, sabah namazını kılmak için abdest alacak su bulamamışlardı. Bu olay üzerine teyemmüm hükmünü içeren âyet nâzil olmuştur Buhârî, “Teyemmüm”, 1, 2; “Tefsîr”, 4/10, 5/3. Ancak bunun Nisâ sûresinin 43. âyeti mi yoksa konumuz olan âyet mi olduğu hususunda görüş ayrılığı vardır bk. Nisâ 4/43. Daha önce Hz. Peygamber’in açıklama ve uygulamalarıyla farz kılınmış olan abdest ve guslün hükmü bu âyetle pekiştirilmiş ve abdestin ayrıntılarıyla birlikte teyemmüm hükmüne de yer Teâlâ, Bakara sûresinin 185. âyetinde olduğu gibi bu âyetin devamında da kulları için güçlük değil kolaylık murat ettiğini ifade buyurarak İslâm’da kolaylığın esas olduğunu bildirmiştir. Hasta iken veya yolculuk esnasında cünüp olanlar, gusül yerine temiz toprakla teyemmüm ederek temizlenebilirler. Aynı şekilde, tuvalete çıkmış, dolayısıyla abdesti bozulmuş olan veya cinsel ilişkide bulunmuş ve her iki halde de su bulamamış olan veya suyu bulduğu halde şiddetli soğuk, hastalık, düşman korkusu ve benzeri sebeplerle onu kullanma imkânı bulamayanlar temiz toprakla teyemmüm “cinsel ilişki” diye tercüme ettiğimiz kısmın sözlük anlamı “kadına dokunmak”tır. Mezhep imamları bu ifadeyi farklı şekillerde yorumlamış ve farklı sonuçlara varmışlardır. Ebû Hanîfe’ye göre burada kadınlara dokunmak “cinsel ilişki”den kinaye olup maksat onlarla cinsel ilişkide bulunmaktır. Ona göre şehvetle veya şehvetsiz olarak erkeğin teni kadının tenine dokunmakla abdest bozulmaz. Şâfiî’ye göre bu ifade kinaye değil hakikattir. Maksat, erkeğin teninin kadının tenine dokunmasıdır. İster şehvetle, isterse şehvetsiz olsun erkeğin teni aralarında evlenme engeli oluşturacak düzeyde yakınlık bulunmayan bir kadının tenine dokunduğu takdirde her ikisinin de abdesti bozulur. İmam Mâlik’e göre ise erkek veya kadın karşı cinse şehvetle dokunduğu takdirde abdesti bozulur bilgi için bk. Cessâs, Ahkâmü’l-Kur’ân, Beyrut 1985, IV, 4; ayrıca bk. Nisâ 4/43.Yüce Allah abdesti, guslü veya teyemmümü farz kılmakla insanları güçlük içerisine sokmak değil, onları temizlemek ve onlara nimetini tamamlamak istemiştir. Bunlar insanların gücünün üstünde olan işler değildir. Dinde insanların yapamayacağı hiçbir yükümlülük yoktur. İstisnaî durumlarda ise özel kolaylıklar ruhsat getirilmiştir. Abdest ve gusül bedeni mikroplardan koruyucu bir temizlik olduğu gibi mânevî olarak da insanı Allah’a yaklaştıran ve onun ibadet için kendisini hazır hissetmesini sağlayan bir iç temizliğidir. Teyemmüm de bir mânevî temizliktir. Hz. Peygamber “Temizlik imanın yarısıdır” buyurarak genel anlamıyla temizlik yanında gusül, abdest ve teyemmümün dindeki önemine işaret etmişlerdir Müslim, “Tahâret”, 1; Tirmizî, “Daavât”, 86.Uyumak abdesti bozar mı?Uykunun abdesti bozmasındaki ölçü, yere sağlam bir surette oturup oturmamaktır. Buna göre yan yatarak ve namaz dışında secdedeymiş gibi durarak uyumak abdesti bozar. Ancak, uyku ile uyanıklık arasındaki hâlde veya yere sağlam bir surette oturmuş ve mafsalları gevşememiş bir haldeyken uyumak abdesti bozmaz Mevsılî, el-İhtiyâr, I, 53. Bu bakımdan mesela ulaşım araçlarında oturarak seyahat eden yolcuların, dik otururken koltukta uyumaları durumunda abdestleri bozulmaz. Namazda veya namaz dışında ağlamak abdesti bozar mı?Her ne sebeple olursa olsun namaz dışında ağlamak ve buna bağlı olarak gözden yaş akması abdesti bozmaz. Ancak namaz esnasında, dünyalık bir endişe ile ses çıkararak ağlamak kişinin namazını bozar, abdestini bozmaz Mergınanî, el-Hidâye, II, 4,5. Bununla birlikte namazda Allah korkusu, cennet veya cehennemin hatırlanması vb. nedenlerle ağlamak abdesti bozmayacağı gibi namaza da zarar olup olmadığını unutan ya da abdestinden şüphe eden bir kimse ne yapmalıdır?Bir kimse abdest aldığından emin olduğu hâlde, abdestini bozup bozmadığı konusunda şüpheye düşerse, o kimse abdestli sayılır. Öte yandan abdestini bozduğunu bildiği hâlde, sonradan abdest alıp almadığından şüphe eden kimse ise abdestsiz sayılır. Çünkü kesin olarak bilinen bir şey şüphe ile ortadan kalkmaz Mevsılî, el-İhtiyâr, I, 56; İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, I, 283.Diş etinde kanama meydana gelen kişinin abdesti bozulur mu?Hanefîlere göre bedendeki bir yaradan çıkıp yaranın dışına akan kan abdesti bozar. Diş etinden çıkan kan ise karıştığı tükürüğün yarısı veya daha fazlası kadar olduğunda abdesti bozar Mevsılî, el-İhtiyâr, I, 52. Şâfiîlere göre ise abdest, sadece ön ve arkadan çıkan şeylerle bozulur. Bunların dışındaki yerlerden gelen sıvılar abdesti bozmaz. Dolayısıyla diş eti kanamasıyla abdest bozulmaz Mâverdî, el-Hâvî, I, 199-200.Kulak akıntısı abdesti bozar mı?Bir ağrı ve sızı olmaksızın kulaktan, göbek ve gözden çıkan akıntı abdesti bozmaz. Ancak akıntı, ağrı ve sızıyla çıkarsa Hanefîlere göre abdest bozulur. Zira ağrı, yaranın varlığına delildir. Yaradan akan sıvı da abdesti bozar İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, I, 279. Şâfiî mezhebine göre ise, abdest, sadece ön ve arkadan çıkan şeylerle bozulur. Bunların dışındaki yerlerden gelen sıvılar abdesti bozmaz. Mâverdî, el-Hâvî, I, 199-200. Kusmak abdesti bozar mı?Hz. Peygamberin kusmaktan dolayı abdest aldığı rivayet edilmiştir Tirmizî, Tahâret, 64. Ancak bunun ağız dolusu olması gerekir. Ağız dolusu kusulan şey, ister yemek ister safra ister kan olsun abdesti bozar. Balgam ise tükürük hükmünde olup abdesti bozmaz. Ağız dolusu sayılmanın ölçüsü, gelen kusmuğun zorlanmadan tutulamayacak bir durumda olmasıdır. Bulunduğu ortamı değiştirmeden birden fazla kusma halinde toplamı ağız dolusu olan kusmukla da abdest bozulur Merğînânî, el-Hidâye, I, 110-113; Mevsılî, el-İhtiyâr, I, 49-52; Meydânî, el-Lübâb, I, 12.Şâfiîlere göre ise kusmakla abdest bozulmaz Mâverdî, el-Hâvî, I, 199-200. Trombosit vermek abdesti bozar mı?Trombosit, kan içinde bulunan ve kanın pıhtılaşmasını sağlayarak kanamayı durduran hücrelerdir. Halk arasında beyaz kan olarak da bilinmektedir. Trombosit iki şekilde elde edilira Normal kan verme yöntemi ile Bu yöntemde normal kan vermek söz konusu olduğu için abdest Aferez cihazı ile Bu yöntemde aferez cihazı ile gönüllünün bir kolundan kan alınır, içindeki trombositler ayrılarak diğer koldan gönüllüye geri verilir. Bu yöntemle alınan kan, her ne kadar diğer koldan aynı kişiye geri verilmekte ise de kanın dışarıya çıkması söz konusu olduğundan aynı şekilde abdest hükümler Hanefî mezhebine göredir. Şâfiîlerde ise kan vermekle abdest bozulmaz. Bkz. Mâverdî, el-Hâvî, I, 199-200; Şirbînî, Muğnî’l-muhtâc, I, 64. Ağız ve burunu yıkamanın ölçü ve sınırı, abdest konusunda belirtildiği gibi, ağıza bol su verip çalkalamak, buruna bol su verip genize kadar çıkmasını şekil, yıkayıp temizlemenin sünnete uygun olanıdır. Bunun dışında konuyu inceliyecek olursak, cünüp kimsenin sadece ağzına su alıp çalkalamadan onu içse bile yine de ağzını yıkamış sa­yılır. Böylece farz olan guslü yerine gelmiş olur. Yeter ki ağıza alı­nan su ağzın her tarafını ıslatmış olsun. O halde suyun çok az bulun­duğu veya havanın tazla soğuk olduğu veya olağanüstü bir durum meydana geldiği vakitlerde ağıza bir yudum su alıp onunla yetin­mek caizdir. Normal vakit ve şartlarda sünnete uygun ideal şeklini yapmak çok daha meseleye Fetâvâ-yi Hindiyye, Bedâyi' ve Bahrirâik'de yer arasındaki ufak kırıntılar suyun dibe nüfuz et­mesine engel bile olsa yine de farz yerine gelmiş sayılır. Ne var ki ihtiyata uygun olanı, dişler arasındaki kırıntıları çıkarıp ağzı öylece yıkamaktır. Fethulkadîr'de özellikle bu husus üzerinde durulmuş ve ihtiyata uygun olduğu belirtilmiştir. Bunun için burun deliklerinde kuruyup kalan sümük bol su ile temizlenmelidir. Aksi halde guslün yerine gelmesine engel sayılır.Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla İslam Fıkhı, Uysal Kitabevi 1/50

diş arasında kalan yemek namaz abdesti bozar mı